چگونه با ترس از مدرسه مقابله کنیم؟
تکنیک‌های مختلفی برای بهبود ترس کودکان و نوجوانان وجود دارد که در اینجا برخی از آن‌ها را توضیح می‌دهیم و می‌توانید متناسب با سن، نشانه‌ها و وضعیت کودک به کار ببرید.
-
آشنا کردن کودک با فضای مدرسه
کودکان به طور طبیعی از محیط‌های جدید ترس دارند خصوصا اگر تنها گذاشته شوند. بنابراین حتما قبل از مدرسه، کودک را به کوچه و خیابان مدرسه ببرید و او را با فضای بیرون و داخل مدرسه آشنا کنید. کمک کم به او توضیح دهید که قرار است در اینجا درس بخواند و به زیبایی‌ها و خوبی‌هایی محیط اشاره کنید. می‌توانید در حوالی مدرسه برای کودک هدیه‌ای بخری تا معرفی محل مدرسه با گرفتن یک هدیه جذاب در ذهن او به هم گره بخورند.
-
جدایی کودک را تمرین کنید
پذیرش هرچیزی که کودک تجربه کند و احساس خوبی از آن داشته باشد، برایش آسان‌تر می‌شود. بنابراین باید تلاس کنید جدایی را به یک بازی تبدیل کنید و به مرور ساعت جدایی را افزایش دهید. بهتر است از ۳ سالگی دیگر همیشه در دسترس کودک نباشید بلکه گاهی با زمان خیلی کوتاه او را با پدر، دوستان، همسالان یا افراد معتمد تنهای بگذارید تا متوجه شود نبود شما به معنای ترک کردن آن‌ها نیست و شما باز خواهید گشت. هرگز کودک را تهدید به جدایی و رفتن نکنید، این تنبیه به مرور باعث دلبستگی ناایمن کودک به شما می‌شود.
-
برنامه خواب را تمرین کنید
بی‌خوابی، کابوس دیدن و خواب بی کیفیت از دلایل بی میلی برای مدرسه رفتن هستند. وقتی دانش‌آموز دوره طولانی مدرسه نرفتن مثل تابستان یا دوران غیرحضوری بودن مدارس در کرونا را پشت سر می‌گذارد، نسبت به توانایی‌های اجتماعی خود و حضور در جمع زیادی از افراد بی اعتماد به نفس می‌شود. خواب نامناسب می‌تواند همه این موارد را تشدید کند و باعث عملکرد نامناسب دانش‌آموز در مدرسه شود. از یک ماه قبل از شروع مدرسه یا حتی بیشتر، ساعت خواب و بیداری را با فرزندتان تمرین کرده و محیط آرامی برای خواب شب فراهم کنید.
-
برای ترک کودک صادق باشید
هیچگاه در مورد روز اول مدرسه و ترک کودک دروغ نگویید. دروغ گفتن کودک را نسبت به شما و اتفاقات اطراف بی اعتماد می‌کند و بی‌اعتمادی ریشه حس ناامنی است. به جای آن درباره روز اول مدرسه و اتفاقاتی که می‌افتد با او صادقانه صحبت کنید. در روز مدرسه نیز سعی کنید خداحافظی شما ساده و کوتاه باشد. به کودک اطمینان دهید ظهر برمی‌گردید. حتما کمی قبل از ساعتی که به کودک قول دادید برای بازگرداندن او در مدرسه حاضر شوید و ترجیحا در هفته اول خودتان کودک را به مدرسه ببرید و بیاورید. اگر از قبل کودک را برای این موقعیت آماده کرده باشید می‌توانید بهتر این شرایط را مدیریت کنید.
-
درباره ترس از مدرسه صحبت کنید
با فرزند خود درباره ترس از مدرسه حرف بزنید و احساسات او را درباره مدرسه، معلمان، ارتباط با همسالان، حسی که درباره خودش و شرایط رفتن به مدرسه دارد بپرسید. لازم نیست فشار بیاورید و بازجویی کنید. اما سعی کنید با پذیرش احساسات او، خوب گوش دادن، آرامش و به دور از فضای نصیحت‌گونه و سرزنش‌آمیز، به مرور نسبت به آنچه در دل او می‌گذرد آگاه شوید. می‌توانید طی همین صحبت‌ها یا در مکالمات دیگر، به او درباره ترس‌هایش اطمینان دهید. اگر از نمره‌ها نگران است شرایطی برای بهبود وضع درسی او مهیا کنید و اطمینان دهید تلاش در این مسیر مهمتر از نتیجه است و در هر صورت محبت شما به او پابرجا خواهد بود.
-
ترس فرزندتان از معلم را درک کنید
خیلی مهم است که والدین هیجان و احساسات فرزندشان را بپذیرند و آن را سرکوب و سرزنش نکنند. گفتن جملاتی مثل اینکه «مدرسه که ترس ندارد» یا «ببین بقیه از مدرسه نمی‌ترسند» نه تنها هیچ فایده‌ای ندارد بلکه با دادن احساس مقایسه ممکن است به اضطراب و خودباوری او دامن بزند. می‌توانید از ترس‌ها و احساسات خودتان برای فرزندتان صحبت کنید تا متوجه شود دیگران نیز این احساس را تجربه کرده و از سر گذرانده‌اند. از اقدامات عملی و کمکی که می‌توانید برای او انجام دهید بپرسید.
صفحه ی رسمی اینستاگرام کلینیک شبانه روزی فولادشهر را مشاهده نمایید.
-
صحبت با معلم و کادر مدرسه
گاهی کودک یا نوجوان خودش هم دقیق متوجه احساسات خود و دلیل آن‌ها نیست. یا ممکن است ترس از تنبیه و سرزنش باعث شود واقعیت یا اتفاقات مدرسه مثل قلدری، آسیب دیدن از طرف دانش‌آموزان، خجالتی بودن یا ضعف درسی‌اش را با والدین در میان نگذارد. در هر صورت بهتر است بدون اطلاع فرزندتان با معلمین و کادر مدرسه درباره وضعیت درسی او و ارتباطش با دیگران در مدرسه سوال کنید تا مطمئن شوید عامل یا مشکلی در مدرسه وجود ندارد. از طرفی به دلیل نقش مهم فضای مدرسه در جذب دانش‌آموز درباره انتخاب مدرسه مناسب خوب تحقیق کنید و از معلمان، مشاور و کادر مدرسه بخواهید برای عدم تشدید ترس از مدرسه نهایت همکاری خود را انجام دهند.
-
مراجعه به روانشناس کودک و نوجوان
اگر ترس به فوبیا تبدیل شود، دیگر دلیل داشتن برای ترس و حرف از منطق معنایی ندارد. همچنین گاهی مشکلات زمینه‌ای مانند اختلالات اضطرابی، سابقه آسیب یا کودک آزاری، دلبستگی نا ایمن به والدین، خجالتی بودن، افسردگی، مشکلات شدید اعتماد به نفس یا برخی اختلالات خاص مثل اختلال عدم تمرکز و بیش فعالی کودک، علل اصلی مشکل دانش‌آموز برای حضور در مدرسه هستند. این مشکلات به سادگی و با چند توصیه قابل حل نیستند و باید برای ریشه‌یابی و درمان آن‌ها به روانشناس متبحر کودک و نوجوان مراجعه کنید. همچنین وقتی کودک در اثر ترس از مدرسه دچار مشکلات ثانویه می‌شود، میل به فرار از این شرایط برای حس آرامش و امنیت دوباره، در او بالا می‌رود. برای درمان این مشکلات نیز لازم است از متخصصان کمک بگیرید.
-
اضطراب خود را منتقل نکنید
مهم نیست از فرزندتان چه می‌خواهید یا چه توصیه‌ای می‌کنید، کودکان و نوجوانان از رفتار و باورهای شما الگوبرداری می‌کنند. بچه‌هایی که والدین خجالتی، مضطرب یا افسرده دارند، با ریسک بالاتری برای ترس از اجتماع و مدرسه مواجه هستند. شرایط روحی خود را بهبود بدهید، مراقب حرف‌هایی که در حضور فرزندتان درباره درس، مدرسه، نمره و خاطرات و اتفاقات بد درباره مدرسه می‌زنید باشید. دائما نسبت به مسیر کودک، کارهایی که انجام می‌دهد، غذای مدرسه یا تکالیف او ابراز نگرانی نکنید. کودک باید آرامش شما را ببیند تا خودش هم در این موارد آرامش نسبی داشته باشد.
-
تنبیه و ترساندن ممنوع است
از ترساندن فرزندتان از معلم و کادر مدرسه، بیان دائمی عواقب درس نخواندن، مقایسه فرزند با دیگران، سخت‌گیری بیش از حد درباره درس، تنبیه کودک و مجازات او برای نمرات خودداری کنید. کودکان با ترسیدن از فضای مدرسه به انجام تکالیف و رفتن به مدرسه ترغیب نمی‌شوند بلکه بیشتر در جهت اجتناب از قرارگرفتن در این شرایط اضطرابی، تلاش خواهند کرد.
-
توانمندی فرزندتان را تقویت کنید
برای نوآموزان کلاس اولی درس خواندن، نوشتن و آموختن اطلاعات در قالب قوانین مدرسه کمی مشکل است. برخی از کودکان هم از نظر ذهنی یا جسمی ضعیف‌تر هستند. برخی از این موارد را می‌توانید با تمرینات و بازی‌هایی در خانه بهبود دهید یا در این مسیر از کاردرمانی و نظرات مشاورین کمک بگیرید. بازی با شن و خمیربازی، نقاشی با دست و به طور کلی بازی‌هایی که به هماهنگی ذهن و دست کودک کمک می‌کنند و باعث تقویت عضلات انگشتان و دست‌ها می شوند، برای توانایی نوشتن کودک مفید هستند.
هرچه کودک یا نوجوان توانمندی‌های جانبی بیشتری داشته باشد، اعتماد به نفس بالاتری برای حضور در مدرسه و بین همسالان دارد. توصیه می‌کنیم به خلاقیت فرزندتان توجه کافی داشته باشید و از بازی هایی برای افزایش خلاقیت کودکان هم در این راستا استفاده کنید. کودک و نوجوان خلاق، هوش هیجانی بالاتری دارد و بهتر می‌تواند مسائل و مشکلات خود را حل کند.
صفحه ی رسمی اینستاگرام کلینیک شبانه روزی فولادشهر را مشاهده نمایید.
جهت ارتباط با کلینیک شبانه روزی فولادشهر ، اینجا کلیک کنید.
مطالب پیشنهادی کلینیک آریا فولادشهر (کلینیک شبانه روزی فولادشهر):