بررسی اهمیت سونوگرافی بارداری
در این مطلب از سایت کلینیک شبانه روزی فولادشهر قصد داریم به اهمیت سونوگرافی بارداری بپردازیم. در ابتدا مقاله به معرفی سونوگرافی بارداری خواهیم پرداخت. سونوگرافی بارداری (یا سونوگرام) تستی است که در دوره بارداری برای ارزیابی وضعیت رشد و سلامت جنین انجام می‌شود. پزشک یا ماما به دلایل مختلفی ممکن است در دوره بارداری برای شما سونوگرافی درخواست کند. گاهی سونوگرافی از این جهت انجام می‌شود که از رشد صحیح جنین اطمینان یابند. در موارد دیگر ممکن است سونوگرافی برای ارزیابی بیشتر یک مشکل یا عارضه در بارداری درخواست شود.
حین سونوگرافی امواج صوت از راه شکم یا واژن از طریق وسیله‌ای به نام ترنسدیوسر منتقل می‌شوند. امواج صوتی سپس از ساختارهای درونی بدن شما از جمله جنین و اندام‌های تولیدمثلی انعکاس می‌یابند. سپس امواج صوتی به تصاویر قابل‌مشاهده بر روی صفحه نمایش تبدیل می‌شوند. دقت کنید که در سونوگرافی از اشعه‌هایی مثل اشعه ایکس استفاده نمی‌شود.
اهمیت سونوگرافی در بارداری
سونوگرافی یکی از راه‌هایی است که پزشک یا مامای شما می‌تواند جنین را ببیند. این کار به آن‌ها در تشخیص سن بارداری، رشد کودک و هرگونه عوارض احتمالی مرتبط با بارداری کمک می‌کند. سونوگرافی را می‌توان در هر زمانی از بارداری و براساس اینکه پزشک دنبال چه چیزی می‌گردد، انجام داد.
علت انجام سونوگرافی در بارداری
انجام سونوگرافی در دوره بارداری دلایل متنوعی دارد. یک سری از سونوگرافی‌ها به طور روتین برای بررسی و غربالگری رشد و سلامت جنین انجام می‌شوند. درصورتی‌که پزشک در سونوگرافی یا آزمایش خون قبلی مشکلی ببیند، ممکن است سونوگرافی‌های بیشتری درخواست کند. همچنین سونوگرافی ممکن است بنابه‌دلایل غیرپزشکی مثل ثبت تصویر برای والدین یا تعیین جنسیت کودک درخواست شود. با‌این‌که که سونوگرافی هم برای مادر و هم برای جنین بی‌ضرر است، اما پزشک‌ها انجام آن را درمواردی که دلیل یا فایده پزشکی خاصی ندارد توصیه نمی‌کنند.
علت انجام سونوگرافی در سه‌ماهه اول بارداری
در سه ماهه نخست بارداری (هفته اول تا ۱۲)، سونوگرافی ممکن است به‌دلایل زیر درخواست شود:
- تایید بارداری
- چک کردن چندقلویی
- چک ضربان قلب جنین
- تعیین سن جنین و تاریخ زایمان
- تشخیص هرگونه ناهنجاری رشدی در کودک
- بررسی جفت، رحم، تخمدان‌ها و دهانه رحم
- بررسی ازنظر بارداری خارج‌رحمی (EP یا تشکیل جفت خارج از رحم) یا سقط جنین
علت انجام سونوگرافی در سه‌ماهه دوم و سوم بارداری
در سه ماهه دوم (هفته ۱۲ تا ۲۴) و سوم (هفته ۲۴ تا ۴۰ یا زمان تولد)، سونوگرافی ممکن است به‌دلایل زیر درخواست شود:
- تعیین جنسیت جنین
- تایید مرگ داخل‌رحمی
- تایید بارداری چندقلویی
- ارزیابی حجم مایع آمنیوتیک
- اندازه‌گیری طول سرویکس یا دهانه رحم
- کمک به انجام سایر تست‌ها مثل آمنیوسنتز
- ارزیابی از نظر ناهنجاری‌ها یا نقایص مادرزادی
- بررسی از نظر کافی بودن اکسیژن‌رسانی جنین
- ارزیابی ازنظر معیارهای سندروم داون (بین هفته ۱۳ تا ۱۴)
- معاینه جنین ازنظر اختلال‌های ساختاری یا مشکلات جریان خون
- تشخیص مشکلات مربوط‌به رحم و تخمدان مثل تومورهای بارداری
- تحت‌نظر گرفتن رشد و موقعیت قرارگیری جنین (عرضی، سفالیک و بریچ)
- ارزیابی جفت ازنظر مشکلات جفت ازقبیل جفت سرراهی (وقتی‌که جفت دهانه رحم را می‌پوشاند) و جدا شدن جفت (وقتی‌که جفت پیش از زایمان از رحم جدا می‌شود)
کلینیک آریا کلینیک شبانه روزی فولادشهر را در اینستاگرام دنبال کنید
مهم‌ترین سونوگرافی‌های بارداری
همه افراد باردار باید سونوگرافی اول و دوم بارداری را انجام دهند. بسته به شرایط شما و جنین، ممکن است پزشک توصیه کند که سونوگرافی‌های بیشتری را انجام دهید.
سونوگرافی اول بارداری
این سونوگرافی بین هفته ۸ تا ۱۲ بارداری انجام می‌شود و معمولاً همراه با آن، سونوگرافی NT هم صورت می‌گیرد. در این سونوگرافی موارد زیر مشخص می‌شوند:
- زمان تقریبی زایمان
- شما در هفته چندم بارداری هستید.
- احتمال ابتلای جنین به بیماری‌های ژنتیکی
سونوگرافی دوم بارداری
این سونوگرافی باید در هفته ۱۸-۲۰ بارداری صورت گیرد و همزمان با آن سونوگرافی آنومالی هم انجام می‌شود. در این سونوگرافی موارد زیر مشخص می‌شوند:
- جنسیت جنین
- ابتلای جنین به مشکلات ژنتیکی
چرا گاهی لازم است سونوگرافی‌های بیشتری انجام دهیم؟
دلایل مختلفی وجود دارد که پزشک ممکن است تصمیم بگیرد سونوگرافی‌های بیشتری برای شما در دوره بارداری درخواست کند.
ازجمله دلایل احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حاملگی چندقلویی
- ابتلای جنین به ناهنجاری‌های مادرزادی
- مقدار کمتر از حد طبیعی مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرآمنیوس)
- مقدار بیش از حد طبیعی حجم مایع آمنیوتیک (پلی‌هیدرآمنیوس)
- مشکل در تخمدان‌ها، رحم، دهانه رحم یا دیگر اعضای ناحیه لگن
- مشکلات مرتبط با جفت مثل جفت سرراهی یا جداشدگی جفت
- وضعیت قرارگیری جنین به‌صورت بریچ ( یعنی کودک به‌جای سر با پا یا باسن به‌دنیا می‌آید.)
- ابتلای مادر به برخی مشکلات ازقبیل دیابت بارداری یا پره‌اکلامپسی (فشار خون بالای مرتبط‌با بارداری)
- جنین نسبت به سن بارداری اندازه کمتری دارد یا پزشک به IUGR یا محدودیت رشد داخل‌رحمی شک کرده است.
مطالعه بیشتر:
بیماری کلستئاتوم گوش | تشخیص تا درمان